Тобы: Орта деңгей

Лексикалық тақырып: Достық

Сабақтың мақсаты: Тыңдаушылардың қазақша сөйлеу тілін дамытып, сұхбат немесе монолог түрінде сөйлеу тілін қалыптастыру. Осы тақырыпқа байланысты ой, пікір алмасу. Сөздік қорларын молайту. Грамматикалық материалмен жұмыс.

 Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ 

 Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, баяндау, айтылым, тыңдалым, жазылым, сұхбат.

Сабақтың көрнекілігі: үлестірмелі кеспе қағаздар,оқулық.

Сабақтың  барысы:

1 кезең. Бағдарлау – мотивациялық кезең

• тыңдаушылармен сәлемдесу.

• сабаққа қатысымын тексеру.

 

2 кезең. Жаңа сабақ

СӨЗДІК ҚОР

Адал – честный

Ашушаң – вспыльчивый

Аласа – низкий    

Ақкөңіл – веселый

Әдемі – красивый

Баяу қимылдайды – медленно двигается

Жомарт – щедрый

Жолдас – товарищ

Қысқа бойлы – с низким ростом

Қаталдау – построже

Келбетті – симпатичный

Мейірімді – добрый

Мақтаншақ – хвастун

Қатігез – жестокий

Тұйық – замкнутый

Момын – тихий

Пысық – шустрый

Сылбыр – медленный

Сараң – скупой

Салмақты – сдержанный

Тартымды – привлекательный

Сөздерді ретімен орналыстырып, сөйлем құраңыз.

1.аласың?/ дүкеннен/ Сен/ қашан/ кітап/ жолдасыңа

2.досыңның/ Мынау/ сыйлық/ күніне/ сенің/ туған

3. жаңбырды/ жақсы/ досы/ Менің/ әкемнің/ көреді

4. баласы/ Менің/ сыныпта/ танысымның/ оқиды/ бірінші

5. Мен/ ренжітпеуге/ достарымды/ тырысамын/ туыстарымды

6. құрбысы/ екен/ Мына/ үйде/ көпқабатты/ сіңлімнің / тұрады

7. істейді/ ағасы/ аспаз/ мейрамханада/ Оның/ болып/ жолдасының

8.Менің/ келеді/ жағажайға/ барғым/ әріптестеріммен

9. тениспен/ Сіздің/ аптасына/ ойнайды/ бір рет/ досыңыз

10. Сенің/ тұра ма?/ досың/ Қызылорда/ жақын/ қаласында

 

 

 

 

• ​

1. Мәтінді оқыңыз

                                       СЕНІМ КЕРЕК АЛДЫМЕН      

  Достық адамдардың бір – біріне  сенуінен басталады. Сенім артқан сайын, достық та қатая түседі. Ал бір – біріне сенім жоқ, дегенмен өздерін дос санайтындар да бар. Бірақ ол жалған достық, бірде бар, бірде жоқ. Мен өмірде көптеген адамдармен дос болып көрдім. Адамдардың мінездерінің түрлі болатынын көрдім. Достарымның барлығы жақсы болған жоқ. Амал дос та, адал дос та кездесті. Бірақ мен мақтан тұта алатындай сенімді дос таптым. Оның бар болғанына қуанамын. Оған сенемін және оның қиын сәттерде қасымнан табылатынын білемін. Досыма қиын жағдайда мен де көмектесемін, әрқашан бір – бірімізді түсінуге тырысамыз. Досымды мақтан етемін.

1. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіз мәтін авторымен келісесіз бе? Достық сенімнен басталады деп ойлайсыз ба?

2. Сіздің ойыңызша,  «ең жақын дос» деген кім?Ол қандай болу керек?

3. Адамда неше «ең жақын дос» болуы мүмкін?

4. Жан досқа даайтылмайтын сырдың болуы мүмкіе бе?

 

Ұлы адамдардың ұлы пікірлерін оқыңыз. Есте сақтаңыз.

• Қиын күнде қол ұшын берген – нағыз дос,

         Жайшылықта доспын деген – жай сөз.    Сайф Сарай

• Жаман дос – көлеңке, басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың, басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың.         Абай Құнанбаев

 

• Дос достың кемшілігін кешіре білер.           Жүсіп Баласағұн

 

Сұрақтарға жауап беріңіз. Әріптесіңізбен не досыңызбен сұхбаттасыңыз.

Ұлылардың пікірлерімен келісесіз бе?

Досты қандай жағдайда кешіруге болады?

Қандай жағдайда ең жақын досты кешіруге болмайды деп ойлайсыз?

 

Мәтінді оқыңыз.

                                      ӨМІРДІҢ МАҢЫЗЫ

Бірде ұстаз сабақ үстінде шыны құтыны алып, оны ірілеу тастармен толтырады. Сосын студенттерге қарап «Құты толды ма?» - деп сұрайды. Студенттер «Иә!» деп жауап береді. Сонда ғалым құтының үстіне ұсақтау тастарды салып, ірі тастардың арасын майда тастармен толтырады да, тағы да  студанттерден  «құты толды ма?ә – деп сұрайды.Студенттер құтының толғанын айтады. Құтыны құммен толтырғанда, ірілеу мен ұсақтау тастардың арасындағы барлық қуыстары түгелдей толады. Ұстаз студенттерге қарап: «міне, құты енді толды. Мұнда бос орын жоқ. Мен осы құтының сіздердің өмірлеріңізге ұқсас екенін түсінсеңіздер деймін. Ірілеу тастар өмірлеріңіздегі ең маңыздысы;отбасы,балаларыңыз, денсаулығыңыз, достарыңыз. Одан кейін салынған ұсақтау тастар өмірдегі жанама саналатын – жұмыс, үй, автокөлік және тағы басқа заттар. Ал құм  - өзіміз айтатын «өмірдің ұсақ – түйектері».

Егер сіздер, алдымен құтыны құммен толтырсаңыздар, онда ірілеу және ұсақтау тастарға орын қалмас еді.өмірде де солай. Егер сіз барлық күш – қуатыңызды ұсақ түйектерге жұмсасаңыз , онда ешқашан маңызды заттарға уақыт таба алмайсыз, олар үшін орын қалмайды. Сондықтан өз бақытың үшін маңызды болып саналатын нәрсеге назар аударыңыз. Шын мәнінде құнды болып табылатын нәрселерге қамқор болыңыздар. Өз басымдықтарыңызды белгілеңіздер. Әрі өмірдегі қалған нәрселердің барлығы құм екенін ұмытпаңыз.

 

Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Әңгіме сізге ұнады ма?

2. Неге әңгіме «өмір маңызы» деп аталады деп ойлайсыз.

3. Егер сіз мақала авторы болсаңыз, қалай атар едіңіз.

 

Әріптесіңізбен немесе достарыңызбен, отбасы мүшелерімен пікірлесіңіз.

• Сіздің пікіріңізше, «өмірдің ұсақ – түйектері» деген не?

• Сіздің ойыңызша «өмірдің ұсақ – түйектері» адам өмірін өзгерте ала ма?

 

 Грамматика

1.Қажетті форманы қойыңыз.

Лау / - леу, дау/-деу, тау /- теу, рақ/- рек, ырақ/-ірек

Сіздің қызыңыз пысық...............

Жаңа қызметкер жұмысқа бейім .......................

Әсет бүгін көңілді ..................  көрінеді.

Салаттың тұзы ащы ...................... болыцпты.

Бүгін жұмыстан кеш......................... қайтамын.

Мына кілемнің сапасы жақсы ...........................

Жаңа үйіміздің асүйі кең..................................

Бастықтары қатал ...................... адам екен.

Мына пәтер әдемі ........................................ екен.

Дүкен үйден алыс ................. жерде екен.

 

2.тиісті сөздерді қойыңыз.

Ұзын, қаралау, қоңырлау, жұмсақтау, мейірімді, ақкөңіл, бұйралау

• Майраның бойы ұзын.

• Шашы ....................... , .........................

• Көзі ................................

• Мінезі ...........................

Адамдарға үнемі көмектеседі.

• Ол өте ............................. қыз.

• Мен оның ......................... мінезін ұнатамын.

 

 

Қарама – қарсы мағынада жазыңыз.

1.менің шашым қысқалау                       оның шашы ұзындау

2. менің бойым ұзынырақ                      сенің .....................................

3. менің көзім қоңырлау                         оның ......................................

4. менің мінезім жұмсақтау                 сіздің ....................................

5. мен мейірімдімін.                               Ол ........................................

6.Мен жомартпын.                               Сен ......................................

7. мен ақкөңілмін.                                  Сіз .....................................

8. мен баяумын.                                     Ол ........................................

 

Тиісті сөзді қойыңыз.

• Сенің досың жақсы адам/досың, досыңыз/

• Менің бойым .........................../ орташалау, қара/

• Сіздің балаңыз ...................... екн/тартымдылық, жомарт/

• Біздің анамыз ........................ жан / момындау, келбет/

• Сенің досың .......................... адам екен / ашу/ ашушаң/

• Оның хатшысы ...................... екен. / салмақтырақ, салмақ/

Сұрақтарға жауап жазыңыз.

1. Сіздің мінезіңіз қандай?

2. Досыңыздың ше?

3. Сіз қаталсыз ба?

4. Үнемі шындықты айтасыз ба?

5. Досыңызды пысық деп айтуға бола ма?

 

Тапсырма. Өз әріптесіңізден, досыңыздан қай қаладан келгенін сұрап жаттығыңыз.

Қайдан боласыз?

Қай жақтікісіз?

ТЫҢДАЛЫМ                     

 

Сөйлеушілердің әңгімелері бойынша сұраққа жауап беріңіз.

 

1. Олар достарын қалай тапты?

2. Досын компьютер арқлы кім тапты?

3. Кім өз досын жұмысқа кіргенде тапты?

4. Досын көлік тұрағында тапқан кім?

5. Кім әуежайда досын тапты?

6. Студент болғанда дос тапқан кім?

2.Тыңдаңыз.Сұраққа жауап беріңіз. №2

Есімі

1........................... Мына жігіттің ....................... ............................... көп екен.

2............................ Бір жақсысы, ...................................................... , кешірді.

3. ........................ . Сондай ............................. , ........................... болып көрінді.

4. ..........................   .................................... агенттен тапқанмын.

5. .......................... ................  ..............................   .................. араласып тұрамыз.

 

1. Сұхбатты тыңдап, бос орынды толтырыңыз.

1. Досының аты кім? ....................................................................................

2. Бойы қандай?..............................................................................................

3. Түрі ше?......................................................................................................

4. Мінезі қандай?............................................................................................

 

 

 

 

СӨЙЛЕСІМ

Жұптық жұмыс

А. Бос ұяшықтағы дос – құрбыңыздың есімдерін жазып, мінезін бірсөзбен айтыңыз.

 

Ә. Жақын досыңыз/ құрбыңыз туралы сұрақтарға жауап  беріңіз.

1. сіз неге онымен дос болдыңыз?

2. Сіз неге оны жақсы көресіз?

3.Досыңыздың сіз ұнатпайтын мінезі бар ма?

4. Екеуіңіздің мінездеріңіз ұқсас па?

5. Оның мамандығы қандай? Қайда жұмыс істейді?

6. Бос уақытында немен  шұғылданады?

 

Б. Достық ағашыңды екінші тіл үйренушіге көрсетіңіз. Ондағы достарыңызбен таныстырып, сипаттап беріңіз.

В. Енді оның достық ағашын қараңыз. Өзара сұрақ қойып, жаттығыңыз.

ЖАЗЫЛЫМ

1. Жақын досыңызызбен қарым – қатынасыңыз туралы шағын шығар ма жазыңыз.

2. ​

 

Сабақты бекіту

• Осы тақырып бойынша қандай жаңа сөздерді меңгердіңіздер?

• Ұлы адамдардың достық жайлы қандай пікірлерін білесіздер?Жатқа айтыңыз.

• Сіздің пікіріңізше, «өмірдің ұсақ – түйектері» деген не?

• Сіздің ойыңызша «өмірдің ұсақ – түйектері адам өмірін өзгерте ала ма?